Քիմիական տար երկաթ կամ Fe

June 11, 2021September 23, 2021 aregabgaryanblog Ուսումնական ամառ, Քիմիա 7 դասարան, Քիմիա 8 դասարան

Մի քիչ երկաթի պարունակության մասին

Fe գտնվում է պարբերություն-4, խումբ-VIII, Երկրորդական։ Այն սպիտակ-արծաթափայլ մետաղ է։ Ատոմային համարը 26։ Ատոմի էլեկտրոնային բանաձևն է 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁶4s²։ Ազատ վիճակում երբեմն հանդիպում է միայն որոշ երկաթաքարերի տեսքով։ Գտնվում է հիմնականում օքսիդային հանքաքարերում, որոնցից կարևորներն են գորշ երկաթաքարը, կարմիր երկաթաքարը, մագնիսական երկաթաքարը, պիրիտ և այլն։

Ինչքան երկաթ կա մարդու մարմնի մեջ

Մարդու օրգանիզմում կա-3գ երկաթ տարր գերազանցապես հեմոգլոբինի բաղադրության մեջ։

Երկաթի անվան թտեղծման պատմությունը

Սլավոներենում *želězo ունի հստակ զուգահեռներ Բալթյան Լեզուներ հետ։ Կա մի քանի տարբերակներ նաև բալթո-սլավոնական բառերի ստուգաբանությունում։ Դրանցից մեկը կապվում է հունարեն բառի՝ χαλκός հետ, որը նշանակում է երկաթ ու պղինձ, համաձայն մի ուրիշ վարկածի *želězo բառը *žely նշանակում է «կրիա» և *glazъ-«ժայռ», ընդհանուր անվամբ «քար»։ Գերմանական լեզուներից երկաթի անվանումը վերցվել է հինականում կելտերենից։

Մի քիչ Fe իզոտոպների մասին

Բնական երկաթը ունի չորսը կայուն իզոտոպներ. ⁵⁴Fe (իզոտոպի տարածվածությունը 5,845 %), ⁵⁶Fe (91,754 %), ⁵⁷Fe (2,119 %) և ⁵⁸Fe (0,282 %)։ Հայտնի է ավելի քան 20 անկայուն երկաթի իզոտոպներ հետևյալ զանգվածային թվերով 45-ից 72, որոնցից առավել կայուն է ⁶⁰Fe իզոտոպը։ ⁵⁶Fe երկաթի իզոտոպը պատկանում է առավել կայուն միջուկների թվին. հետևյալ բոլոր տարրերը կարող ենփոքրացնել էներգիայի կապը մեկ նուկլոնի անկման միջոցով, իսկ բոլոր նախորդ տարրեր, սկզբունքորեն, կարող են նվազեցնել պարտադիր էներգիայի կապը մեկ նուկլոնի սինթեզի միջոցով։

Երկաթի Ստացումը հանքերից

Արդյունաբերությունում երկաթը ստանում են երկաթի հանքաքարից հիմնականում հեմատիտից (Fe₂O₃) և մագնիտից (FeO·Fe₂O₃)։ Գոյություն ունեն տարբեր որակական եղանակներ երկաթը հանքաքարից ստանալու համար։ Առավել տարածված եղանակներից է, երբ երկաթը ստանում են բացառապես հրամետաղարտադրական եղանակով՝ դոմնային վառարանում։

Երկաթի առտադրման առաջին փուլը

Երկաթը վերականգնում են ածխածնով դոմնային վառարանում 2000 °C ջերմաստիճանում։ Ստանում են ածխածնով կամ ածխածնի օքսիդով օքսիդներից վերականգնման միջոցով։ Վառարանում ածխածինը օքսիդանում է մինչև ածխածնի մոնօքսիդը։

${\mathsf {2C+O_{2}\rightarrow 2CO}}$

Իր հերթին ածխածնի մոնօքսիդը վերականգնում է երկաթը հանքաքարից։ Որպեսզի հետևյալ ռեակցիան ընթանա արագ, տաքացված շմոլ գազը բաց են թողնում երկաթի(III) օքսիդի վրայով։ ${\mathsf {3CO+Fe_{2}O_{3}\rightarrow 2Fe+3CO_{2}}}$

${\mathsf {Fe+C\rightarrow Fe+CO}}$

${\mathsf {Fe_{2}O_{3}+3C\rightarrow 2Fe+CO}}$

Օդում, խոնավության առկայությամբ, հեշտությամբ օքսիդանում է (ժանգոտում է)։ ${\mathsf {4Fe+3O_{2}+6H_{2}O\rightarrow 4Fe(OH)_{3}}}$

Երկաթի ֆիզիկական հատկությունները

Երկաթը արծաթափայլ, սպիտակ, պինդ մետաղ է, խտությունը 7,87 գ/սմ³ է, հալման ջերմաստիճանը՝ 1539 °C։ Շնորհիվ ատոմում առկա չզույգված շատ էլեկտրոնների՝ երկաթն ունի պարամագնիսական հատկություն. ձգվում է մագնիսի կողմից։ Այդ մետաղին բնորոշ են արագ մագնիսանալու և ապամագնիսանալու հատկությունները, ինչը հնարավորություն է տալիս երկաթը լայնորեն օգտագործելու էլեկտրատեխնիկայում և էլեկտրոնային սարքերում։ Չափազանց մաքուր երկաթը բավականին կայուն է օդի թթվածնի նկատմամբ, սակայն սովորական մետաղը (խառնուկներ պարունակող) օդում աստիճանաբար ենթարկվում է կերամշակման, մանավանդ խոնավության առկայությամբ։

${\mathsf {2Fe+O_{2}+2H_{2}O\rightarrow 2Fe(OH)_{2}}}$

Երկաթի քիմիկական հատկությունները

Օքսիդացման աստիճանը օքսիդ Հիդրօքսիդ Բնույթը

+2 FeO Fe(OH)₂ Թույլ հիմնային

+3 Fe₂O₃ Fe(OH)₃ Շատ թույլ հիմնային, հաճախ ամֆոտերիկ

+6 ձեռք չի բերվել H₂FeO₄ Թթու

Ծանոթությունը

Թույլ վերականգնող

Թույլ օքսիդացնող

Ուժեղ օքսիդացնող

Մի քիչ չտեղավորվեց

S,P,D,F.

S² են կոչվում այն էլեկտրոնները որոնք պտտվելիս միջուկի շուրջը առաջացնում են գնդաձև ամպեր, կարող են լինել երկու հատ էլեկտրոն։ P⁶ են կոչվում այն էլեկտրոնները որոնք պտտվելիս առաջացնում են ութաձև կամ հանտելաձև ամպեր։ D¹⁰ են կոչվում այն էլեկտրոնները որոնք պտտվելիս առաջացնում են ծաղկաձև ամպեր։ F¹⁴ են այն էլեկտրոններն են որոնք միջուկի շուրջը առաջացնում են երկողմանի ծաղկաձև ամպեր։

1S² 2s² 2p⁴ Էլեկտրոնների բանձևը

Tj 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 3d² 4s²

N-15

May 20, 2021 aregabgaryanblog Ուսումնական գարուն, Քիմիա 7 դասարան

1. P-Ֆոսֆոր

2. Z=15, Միջուկի լիցքը+15

3. Ar(P)=31

4. m_o=31*1,66*10^-27կգ=51,46*10^-27=5,146*10^-26

5. Պարբերություն-3, Խումբ-V, Գլխավուր

6. p-15, e-15, n-31 31-15=16 n=16

7. +15 |2|8|5|

8. Չչ մետաղ

9. OA` 0, -3 e-18

10. իզոտոպները դրանք նույն ատոմի տարատեսակներնեն, որոնք ունեն նույն միջուկի լիցքը, բայց տարբեր հարաբերական ատամային զանգվածներ, այսինքն տարբեր նետրոնների թիվ։

1H₁ 2H₁ 3H₁

1-պրոտիում

2-դեյտերիում

3-տիտրում

28-29

May 13, 2021 aregabgaryanblog Ուսումնական գարուն, Քիմիա 7 դասարան

Բնութագրեք հետևյալ տարրերը` ջրածին; ածխածին; նատրիում; ազոտ; մագնեզիում; թթվածին; ալյումին; ֆոսֆոր տարրերը.Օրինակ՝ածխածին

1) քիմիական տարրի նշանըNa

2) կարգաթիվը z=11, միջուկի լիցքը +11,

3) հարաբերական ատոմային զանգվածը Ar(Na)=23

4)մեկ ատոմի զանգվածը (գ)…mo=23 • 1,66 • I0^–27 կգ=3,818•10^-26կգ

5) Դիրքը պարբերական համակարգում“ո՞ր պարբերության տարր է` 3 ,խումբը I ,ենթախումբը՝գլխավոր

6) Ատոմի բաղադրությունը `11p,11n,12e    7)էլեկտրոնային  թաղանթի  կառուցվածքը 2,8,1:
Презентация по химии на тему "Положение углерода в периодической ...
…8)ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ  է, թե՞ մետաղ
9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ 0,=4,-4
10.Իզոտոպներч¹²C и ¹³C(98,93 % и 1,07 %.),ռադիոակտիվ՝¹⁴C(10⁻¹²).  Հարցեր և վարժություններ1. Առավելագույնը քանի՞ էլեկտրոնի կարող է «տեղ տրամադրել» ատոմի չորրորդէներգիական մակարդակը:2. Հետևյալ մեծություններից որի՞ հետ է համընկնում քիմիական տարրի ատոմիէներգիական մակարդակների թիվը` հիմնական վիճակում.ա) կարգաթվինբ) խմբի համարինգ) պարբերության համարինդ) հարաբերական ատոմային զանգվածին3. Հետևյալ պնդումներից ո՞րն է ճիշտ.1) ատոմի էլեկտրոնային թաղանթն առաջացնում են ատոմում առկա բոլոր էլեկտրոնները.2) միջուկին առավել մոտ գտնվող էլեկտրոնային շերտն անվանվում է արտաքին:ա) երկու պնդումներն էլ ճիշտ են  բ) երկու պնդումներն էլ սխալ ենգ) ճիշտ է միայն առաջինըդ) ճիշտ է միայն երկրորդը4. Արտաքին ազդեցության բացակայության դեպքում էլեկտրոններն ըստ էներգիականմակարդակների բաշխվում են այնպես, որ ատոմի գումարային էներգիան………………………….: Ատոմի նման վիճակն անվանվում է ……………………… վիճակ:Հետևյալ արտահայտության ո՞ր բառն է բաց թողած. «Երկրորդային ենթախմբերն սկսվումեն………………. պարբերության տարրերից».ա) նվազագույն                       բ) առավելագույն5. Քիմիական ո՞ր տարրի ատոմին է համապատասխանում հետևյալ էլեկտրոնայինգծապատկերը. +5 ) ) 2 3  ա) բերիլիում բ) բոր գ) ածխածին դ) ազոտ

Քիմիայի նոր դաս

May 13, 2021 aregabgaryanblog Ուսումնական գարուն, Քիմիա 7 դասարան

Կարքաթիվը ցուց է տալիս էլեկտրոնների և պռոտոնների թիվը, նետռոնները որոշելու համար զանգվածից համում ենք կարգաթիվը

կարգաթիվ-Z

n=Ar-z

Պարբերություն համարը ցուց է տալիս էլեկտրոնային շերտերի թիվը

N=2m²

N-ը էլեկտրոնների թիվն է

n-ը շերտի համարն է

n=1

N=2*1²=2

N=2*2²=8

N=2*3²=18

Նախագիծ քիմիկական նյութերը մեր կողմին

May 9, 2021 aregabgaryanblog Ուսումնական գարուն, Քիմիա 7 դասարան

Առցանց ուցուցման ընթացքում կրկնել անցած թեմաները չծանրաբեռնելով սովորողներին
Տեսադասերի ժամանակ բացատրած դասերը կապել կենցաղի հետ
Չկորցնել կապը անցած և նոր թեմաների միջև

Ընթացքը՝

Ձեր շրջապատում կամ կենցաղում ընտրել և գրել մարմինների,խառնուրդների, նյութերի անվանումները: Լրացրել աղյուսակները

Մարմիններ	Նյութեր

2. Մաքուր նյութեր, խառնուրդներ


Մաքուր նյութեր	Խառնուրդներ

3. Խառնուրդները բաժանել՝

Համասեռ խառնուրդներ	Անհամասեռ խառնուրդներ

4.Գրել, ինչ նյութերից են կազմված մարմինները: 5 Համացանցից գտնել և գրել ձեզ ծանոթ երեք նյութերի բանաձևերը և կատարել հաշվարկ ըստ հետևյալ սխեմայի՝: 1.Նյութի անվանումը
2.Ինչ տարրերից է կազմված տրված նյութը
3.Քանի ատոմ ամեն մի տարրից կա տվյալ նյութի մոլեկուլում 4. Հաշվել՝Mr 5. Հաշվել տարրերի զանգվածային հարաբերությունները` m 6..Հաշվել տարրերի զանգվածային բաժինները`w 7.Նյութը բարդ է, թե պարզ 8.Հաշվել մեկ մոլեկուլի զանգվածը 6.Ձեր շրջապատում ուսումնասիրել, կատարել,գրանցել տարբեր երևույթներ և լրացնել աղյուսակը՝

Ֆիզիկական երևույթներ	Քիմիական երևույթներ

7. Գտնել համացանցից հետաքրքիր ֆիլմ,թարգմանություն կամ փաստեր երևույթների կամ նյութերի մասին և տեղադրել բլոգներում,հղումները ուղարկել ինձ:

ԱՐԵԳ ԱԲԳԱՐՅԱՆ

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր Ավագ Դպրոց 9-2 դասարան

Քիմիա 7 դասարան